Autor tego tekstu chce przybliżyć trudną sztukę doboru sprzętu narciarskiego. Nie przepłacajcie, nie przesadzajcie. Kupcie to, czego naprawdę potrzebujecie!
Na początek przede wszystkim:
1) Inwestujmy w sprzęt dopiero, jak przekonamy się, czego tak naprawdę chcemy. Nie mieliśmy jeszcze biegówek na nogach i nie jesteśmy pewni czy narciarstwo biegowe nam się spodoba. Przy ośrodkach narciarskich mieszczą się wypożyczalnie, gdzie za niedużą opłatą można wypożyczyć i przetestować sprzęt (narty z wiązaniami, buty, kijki) oraz skorzystać z porad instruktora. Zobaczymy wtedy czy biegówki to sport dla nas. Ocenimy również, przy pomocy instruktora, z jakiego poziomu będziemy zaczynać i do jakiego poziomu będziemy chcieli dążyć uprawiając narciarstwo biegowe. Jest to o tyle ważne, że właśnie nasze potrzeby, możliwości i ambicje warunkują dobór najbardziej odpowiedniego ekwipunku.
2) Jeżeli zdecydujemy się na zakup, celujmy raczej w markowe rzeczy. Mamy wtedy gwarancję najwyższej jakości, popartej przez prowadzone badania nad ciągłym poprawianiem parametrów produktów. Poza tym, takie wyroby są zazwyczaj ładniejsze, lepiej wykonane i łatwiej je ewentualnie odsprzedać.
3) Starajmy się zaopatrywać w punktach specjalizujących się w sprzedaży i dystrybucji sprzętu do biegówek. Zazwyczaj w pobliżu ośrodków narciarstwa biegowego, znajdują się sklepy (często firmowe) i komisy sprzętu. Sprzedawcy to najczęściej osoby kompetentne, znające się na prawidłowym doborze ekwipunku. Bardzo często sami byli i są nadal czynnymi narciarzami biegaczami. Zminimalizujemy wtedy ryzyko złego doboru wyposażenia, a co za tym idzie źle wydanych pieniędzy.
NARTY
Nie ma nart uniwersalnych, które świetnie sprawdzą się w każdych warunkach pogodowych i śniegowych, i które zaspokoją narciarzy o różnym stopniu umiejętności. Dlatego też uznani producenci (np. Atomic, Fischer, Rossignol, Salomon) proponują zawsze kilka lini modelowych przeznaczonych dla różnych grup narciarzy biegaczy. Od kilku sezonów oferowane są również narty dedykowane dla pań (inna szata graficzna).
1. Linia wyczynowa
Narty z tej grupy, a szczególnie najwyższe modele, są najbardziej zaawansowane jeżeli chodzi o użyte materiały do budowy ich rdzenia i ślizgów. Właśnie tu najczęściej, oprócz zmian szaty graficznej, wprowadza się innowacyjne rozwiązania mające poprawiać wszystkie parametry odpowiedzialne za precyzję i prędkość jazdy.
Przy nartach z tej grupy producenci stosują również zaawansowane materiały (głównie sztuczne tworzywa), ale zmiana rozwiązań mających na celu poprawić najbardziej pożądane parametry jest wprowadzana rzadziej niż w wyższej grupie. Od tej linii pojawiają się narty do stylu łyżwowego. Najczęściej zmienia się szatę graficzną, która zazwyczaj jest bardziej wzorzysta niż w linii wyczynowej. Tutaj przeważnie spotykamy podział na narty dla panów i pań.
Poniżej najważniejsze cechy, które producenci biorą pod uwagę przy konstruowaniu nart z tej serii:
- najlepszy możliwy stosunek jakość-cena
- stabilność przy niższych prędkościach
- uniwersalność
- ciekawa szata graficzna
Takie narty można odróżnić po tym, że:
- ten sam model do st. klasycznego może występować w dwóch
wariantach: z łuską lub gładkim ślizgiem
- mogą mieć dość długą łuskę
- wykazują mniejszą sprężystość od nart z linii wyczynowej
- cena nowych, najwyższych modeli z tej linii nie powinna
przekroczyć 900zł
Narty z tej serii przeznaczone są dla szerokiej grupy narciarzy. Najwyższe modele mogą być użytkowane przez osoby biegające i zjeżdżające poprawnie technicznie, w miarę dobrze przygotowane kondycyjnie i siłowo. Lubiące raz na jakiś czas wystartować w zawodach. Można już na nich pobiegać na utwardzonych, ale niekoniecznie maszynowo, przygotowanych trasach i ścieżkach biegowych. Z modeli niższych mogą korzystać osoby, które chciałyby mieć narty do biegania i chodzenia. Ich większa szerokość umożliwia poruszanie się nie tylko po ścieżkach biegowych, ale także po leśnych duktach, łąkach i nieutwardzonych szlakach przysypanych kilkunastocentymetrową warstwą nieubitego śniegu. Zatem kto traktuje biegówki mniej sportowo, a bardziej jako ciekawą formę ruchu i na prawdziwe trasy narciarskie wybiera się kilkanaście razy w sezonie, te modele będą sprawdzały się najlepiej.
3. Linia turystyczna (spacerowa)
W tej linii nie występują narty do stylu łyżwowego. W zależności od producenta linia ta może dzielić się nawet na trzy podgrupy:
1 - klasyczna spacerowa
Ze względu na przeznaczenie modeli z tej podgrupy (głównie chodzenie), producenci stosują sprawdzone i niedrogie materiały do budowy nart, takie jak różnego rodzaju drewno lub utwardzoną, gęstą piankę. Ślizgi nart wykonane są często z innych materiałów niż w liniach wyższych, a szata graficzna jest bardziej stonowana.
Takie narty poznamy po:
- dość znacznej szerokości
- stosunkowo długiej łusce w strefie odbiciowej (może pokrywać nawet 70% dł. Ślizgu)
- małej sprężystości nart
- stonowanej szacie graficznej
- cenie: nowa para nie powinna kosztować powyżej 700zł
Narty z grupy klasycznej spacerowej przeznaczone są przede wszystkim dla osób nie wymagających szybkości, za to preferujących stabilność i dobre trzymanie się śniegu. Lubiących chodzić i spacerować, bez zacięcia sportowego, preferujących za to dłuższe wycieczki. Ich spora szerokość, dość mała sprężystość i długa łuska pozwala na b. łatwe przemieszczanie się po torach jak i poza nimi. Jest to więc też najlepsza propozycja dla osób starszych, które chcą rozpocząć przygodę z biegówkami. Warunkiem jest jednak używanie nart z tej podgrupy na dość równym, w miarę utwardzonym podłożu, ewentualnie na płytkim, nieubitym śniegu.
2 - nordic cruising, nordic fittnes
Tworząc tę podgrupę producenci skupili się głównie na wytrzymałości nart na odkształcenia oraz łatwości prowadzenia poza maszynowo przygotowanymi torami do biegania. Ich środek wykonany jest z lekkiej, sztywnej pianki lub kilku warstw drewna.
Narty z tej kategorii poznamy po tym, że:
- ich długość i twardość oznaczone są przez litery (tak samo jak przy określaniu wielkości garderoby): S, M, L, XL
- są wyraźnie krótsze niż narty klasyczne
- często są dość mocno taliowane
- najczęściej występują z łuską
- posiadają ciekawą szatę graficzną
Narty z tej grupy polecane są osobom, które spróbowały i polubiły bieganie na nartach, ale stwierdziły, że nie zamierzają startować w zawodach, choć lubią także, od czasu do czasu szybciej się poruszać. Biegają i zjeżdżają poprawnie technicznie, a na swoją kondycję nie narzekają. Są to idealne narty również dla energicznych osób traktujących biegówki jako sposób na zabawę, wyżycie się, np. poprzez dynamicznie pokonywanie krótkich odcinków podbiegowych i zjazdowych. Wyższe modele przeznaczone są do biegania i chodzenia po utwardzonych szlakach (są dość wąskie i lekkie), na modelach niższych można poruszać się po płytkim, nieubitym śniegu, ale po dość równym podłożu.
3 - adventure, back country
Narty z tej podgrupy są specjalnie zaprojektowane, aby wytrzymywały duże przeciążenia. Mają wzmocnioną i sprawdzoną konstrukcję. Materiały użyte do produkcji rdzenia to drewno lub utwardzona, gęsta pianka. Szata graficzna jest stonowana.
Najważniejsze cechy, którymi producenci kierują się przy projektowaniu nart z tej podgrupy to:
- wytrzymałość na napięcia
- stabilność w każdych warunkach
- mała sprężystość
- sztywność
Tą podgrupę poznamy po:
- znacznej szerokości
- metalowych krawędziach
- dość wysokiej wadze
- niewielkiej grubości i słabej sprężystości
- wysokiej cenie nowych nart (do ok. 1200zł)
- podobieństwie do nart zjazdowych
- "ostrzejszej" łusce niż w nartach z pozostałych linii.
Osoby preferujące spędzanie wolnego czasu z dala od tłoku i wytyczonych szlaków dzięki nartom z tej serii mogą pozwolić sobie na ten komfort również w zimie. Właśnie do poruszania się w dość trudnych warunkach (nieprzetarte szlaki, drogi, wąskie ścieżki, łąki) narty te są najlepiej przystosowane. Przez swoją sporą szerokość i niedużą grubość, idealnie nadają się do poruszania po głębokim śniegu, a metalowe krawędzie ułatwiają zjeżdżanie po nierównym, stromym i oblodzonym podłożu. Ze względu jednak na znaczną szerokość nie nadają się do przemieszczania po założonych maszynowo torach. Także dużo ciężej, w porównaniu do wyżej opisywanych nart, jest poruszać się na nich po twardym i w miarę równym podłożu (duża masa, toporność).
4. Modele juniorskie i dziecięce
W ofercie znajdują się również narty dla dzieci. W tej grupie można wybierać ze sprzętu przeznaczonego dla młodych zawodników (parametry porównywalne z nartami z grupy wyczynowej), jak również dla najmłodszych, kilkuletnich biegaczy.
Narty z tej linii można rozpoznać po:
mniejszej długości i porównaniu do nart dla "dorosłych"
dziecięcej szacie graficznej
niższej cenie do podobnych modeli z innych grup
Ilość modeli w poszczególnych liniach jest bardzo duża. Z jednej strony jest to świetne rozwiązanie, ponieważ pomaga najlepiej dobrać narty do naszych umiejętności, oczekiwań i objętości portfela. Z drugiej strony, bez przynajmniej podstawowej wiedzy z zakresu podziału nart, trudno jest właśnie wybrać tą właściwą parę. Mam nadzieję, że powyższe zestawienie okaże się pomocne w porównaniu ofert w sklepach i doborze odpowiedniego sprzętu.
Jakub Mroziński, Szkoła Narciarstwa Biegowego Start Ski
